Άγιος Ιωάννης ο Κρυφός - Πασχαλαίοι

Δυτικά από την πόλη της Σκιάθου και σε απόσταση περίπου
3χλμ απ’ αυτή, στο κεντρικό τμήμα της Σκιάθου, στ’ Αχειλά
το ρέμα, υπάρχει το μοναστήρι του Αη-Γιάννη του Κρυφού
που ετιμάτο στην εύρεση της Τιμίας Κάρας του Αγίου Ιωάννου
του Προδρόμου. Σήμερα, στη θέση του υπάρχει μόνο
εκκλησία με το κελί. Η προσωνυμία «κρυφός» δόθηκε διότι
βρίσκεται σε πυκνή δασώδη περιοχή με ψηλά πεύκα, ώστε
η εκκλησία γίνεται ορατή λίγα μόλις βήματα πριν φτάσεις σ’
αυτήν. Επίσης, είναι γνωστή με την ονομασία «Αη-Γιάννης
Πασχαλαίοι» που οφείλεται στο όνομα της οικογένειας με τη
φροντίδα της οποίας επανοικοδομήθηκε η εκκλησία μετά την
ερείπωση του μοναστηριού στην εποχή της αντιβασιλείας.

Το σημερινό κτίσμα θα οικοδομηθεί από τον Θ. Πασχάλη το 1905 πάνω στα θεμέλια του καθολικού που χρονολογείται στο 1726. Δεν υπάρχει εσωτερικός και εξωτερικός διάκοσμος. Οι επιγραφές εκκλησιών και καθολικών μονών της Σκιάθου της ίδιας εποχής χρησιμοποιούν γλώσσα απλή και συνήθη όσον αφορά στο περιεχόμενο. Ωστόσο, η επιγραφή του Αγίου Ιωάννη του Κρυφού βάση της οποίας και χρονολογούμε το καθολικό έχει γλώσσα λόγια με στοιχεία που ενδεχομένως μαρτυρούν πρόωρη εμφάνιση της ουμανιστικής νέας παιδείας, που θα επικρατήσει μισό αιώνα αργότερα και στο Πήλιο με τον ελληνικό διαφωτισμό.

Επίσης, από πατριαρχικό γράμμα του 1809 μαθαίνουμε ότι στη μονή λειτουργούσε κρυφό σχολειό μέχρι το 1841 με διακοπές κατά καιρούς.