Χειρόγραφα

Προσωπικότητες

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης

Ο «ποιητής του πεζού λόγου» κατά τον Παλαμά,
συγκαταλέγεται στους κορυφαίους των γραμμάτων της
νεότερης Ελλάδας.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις
4 Μαρτίου του 1851 και ήταν γιος του ιερέα Αδαμάντιου
Εμμανουήλ και της Αγγελικής, κόρης Αλεξ. Μωραϊτίδη, που
καταγόταν από αρχοντικό σόι προερχόμενο από το Μωρία.

Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο νησί του. Γράφτηκε
στο σχολαρχείο (1860) την τρίτη τάξη του οποίου όμως
αναγκάστηκε να παρακολουθήσει στη Σκόπελο (1865) καθώς
στη Σκιάθο είχε καταργηθεί.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Αλέξανδρος Mωραϊτίδης

Ο Αλέξανδρος Μωραϊτίδης γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 15
Οκτωβρίου του 1850.

Τελείωσε το δημοτικό και τις δύο τάξεις του ελληνικού
σχολείου στη Σκιάθο. Το 1866 πηγαίνει στην Αθήνα όπου
τελειώνει το ελληνικό σχολείο και το 1871 αποφοιτά από
το Βαρβάκειο Γυμνάσιο και εγγράφεται στη Φιλοσοφική
Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Το 1872 γίνεται τακτικό
μέλος του φιλολογικού συλλόγου «Παρνασσός», ενώ το 1874
παίρνει για πρώτη φορά το χρίσμα του δημοσιογράφου.
Το 1880 διορίζεται καθηγητής στο Βαρβάκειο και το 1881
ονομάζεται διδάκτορας της φιλοσοφίας.

Αλέξανδρος Μωραϊτίδης
Ζήσης Οικονόμου

Γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 25 Απριλίου 1911 όπου και
πέρασε τα παιδικά του χρόνια. Ο πατέρας του, Ιωάννης, ήταν
πλοίαρχος και πέθανε όταν ο Ζήσης ήταν 10 χρονών.

Ο Ζήσης Οικονόμου τοποθετείται στη μεσοπολεμική γενιά
των ελλήνων ποιητών. Η ποιητική του πορεία κάλυψε μια
ευρεία θεματική και υφολογική περιοχή. Στη λογοτεχνία
πρωτοεμφανίστηκε το 1930 με δημοσιεύσεις στίχων
στο περιοδικό Νέα Γενιά και το 1934 κυκλοφόρησε η
πρώτη ποιητική συλλογή του. Από μικρή ηλικία μάθαινε
ξένες γλώσσες πολύ εύκολα (γνώριζε δέκα γλώσσες) και
ασχολήθηκε με διεπιστημονικά, διακουλτουρικά, διαταξικά
και διαπολιτιστικά ζωτικά ζητήματα. Του άρεσε να ταξιδεύει
και έχει δημοσιέψει μερικές από τις εντυπώσεις του σε
περιοδικά κι εφημερίδες, με το όνομά του, αλλά και με
ψευδώνυμο.

Ζήσης Οικονόμου
Γεώργιος Ρήγας

Γεννήθηκε στη Σκιάθο στις 20 Νοεμβρίου του 1884 και από
τη μητέρα του ήταν συγγενής του Παπαδιαμάντη. Φοίτησε
για δύο χρόνια στο Βαρβάκειο όπου δίδασκε ο Αλέξανδρος
Μωραϊτίδης και το 1901 πήρε δίπλωμα από το Διδασκαλείο
αθηνών. Με γνώσεις βυζαντινής και ευρωπαϊκής μουσικής
ενδιαφέρθηκε άμεσα για τις Ακολουθίες Αγίων, καθώς η
ψαλτική παράδοση των αυστηρών αγιορείτικων κολλυβάδων
παρέμενε ενεργή στο νησί.

Τον ίδιο χρόνο διορίστηκε δημοδιδάσκαλος στη Σκιάθο όπου
υπηρέτησε ως το 1940. Το 1920 φοίτησε για ένα χρόνο στο
Ιερατικό Φροντιστήριο της Ριζαρείου Σχολής, χειροτονήθηκε
ιερέας και έγινε αμέσως οικονόμος και αρχιερατικός
επίτροπος Σκιάθου. Πέθανε στην Αθήνα στις 11 Ιουλίου 1960
και κηδεύτηκε στο νησί του με τη συμμετοχή όλων των
κατοίκων.

Γεώργιος Ρήγας
Επιφάνειος Στέφανος Δημητριάδης

Πρόκειται για ένα σπουδαίο εκπρόσωπο του Ελληνικού
Διαφωτισμού, Διδάσκαλο του γένους.

Γεννήθηκε στη Σκιάθο το 1760 και ανήκε σε αρχοντική
οικογένεια του νησιού. Τα πρώτα του γράμματα τα
έμαθε στη Σκιάθο και κατόπιν μαθήτευσε σε σχολεία του
Πηλίου, των Αμπελακίων, της Κωνσταντινούπολης και των
Παραδουνάβιων περιοχών.

Αρχισε να εργάζεται στο Βουκουρέστι για τον ηγεμόνα
Νικόλαο Μαυρογένη, μαζί με το Ρήγα Φεραίο. Ετσι οι δύο
άνδρες έγιναν στενοί συνεργάτες και φίλοι. Η γνωριμία με
μία φλογερή προσωπικότητα σαν αυτή του Ρήγα ήταν φυσικό
να επηρεάσει βαθιά το ανήσυχο πνεύμα του Επιφάνειου
Δημητριάδη.

Επιφάνειος Στέφανος Δημητριάδης
Διονύσιος Επιφανείου

Ηταν γιος του Επιφάνειου Δημητριάδη και γεννήθηκε στη
Σκιάθο το 1802. Σπούδασε στην Κωνσταντινούπολη και στην
Πάρο, όπου έγινε μοναχός και πήρε το όνομα Δανιήλ, από
Δημήτριος που ήταν το βαπτιστικό του. Στο διάστημα -1828
1830 δίδαξε τα ελληνικά γράμματα στη Σκιάθο και μετά
επέστρεψε στην Πάρο όπου ίδρυσε σχολείο με οικοτροφείο.
Εφυγε από εκεί, μετά τη ρήξη με τον επίσκοπο του νησιού, και
κατέφυγε στο Αγιο Ορος όπου έγινε μεγαλόσχημος ιερέας και
πήρε το όνομα Διονύσιος.

Διονύσιος Επιφανείου
Γιάννης Φραγκούλας

Ο Ιωάννης Ν. Φραγκούλας γεννήθηκε στη Σκιάθο στις
31 Οκτωβρίου 1906 και ήταν θεολόγος διδάκτορας και
καθηγητής. Το 1971 ονομάστηκε από το Οικουμενικό
Πατριαρχείο «Άρχων Διδάσκαλος του Ευαγγελίου». Τιμήθηκε
επίσης από το Δήμο Σκιάθου με το μετάλλιο της πόλεως, και
από το Σύλλογο των Απανταχού Σκιαθιτών ανακηρύχθηκε
ισόβιος επίτιμος Πρόεδρος.

Πολυγραφότατος, ασχολήθηκε ιδιαίτερα με την ιστορία και
τον πνευματικό βίο της πατρίδας του της Σκιάθου, όπου σε
τέσσερις τόμους, με το γενικό τίτλο Σκιαθίτικα, συγκέντρωσε
45 δημοσιευμένες και αδημοσίευτες εργασίες του. Τα
Σκιαθίτικα τιμήθηκαν το 1987 με το Βραβείο της Ακαδημίας
Αθηνών. Συνεργάστηκε με την Εγκυκλοπαίδεια Υδρία.

Γιάννης Φραγκούλας
«Δύο Νομπελίστες και ένα νησί»

31 Ιουλίου 1930. Η επίσκεψη του Γιώργου Σεφέρη στη Σκιάθο
του αποκαλύπτει την ομορφιά, την απλότητα, την ηρεμία και
τη γαλήνη που αποπνέει το νησί και τα οποία μεταδίδονται
στην ψυχή του ποιητή με μοναδικά ανεπιτήδευτο τρόπο. Το
φυσικό τοπίο, τα λιόδεντρα, τα πεύκα, τα βουνά, οι λαγκαδιές,
τα μονοπάτια, τα ξωκλήσια, οι ακρογιαλιές και κυρίως η
θάλασσα αποτυπώνονται ανεξίτηλα στη μνήμη του ποιητή και
καταγράφονται παραστατικά και ζωντανά στο Ημερολόγιό
του, στις «Μέρες Α΄».

«Σήμερα τ’ απόγευμα βρέθηκα σε μια μικρή ακρογιαλιά. Μια
ίσια γραμμή ο ορίζοντας πέρα, μια βάρκα μικρή αραγμένη
και, μπροστά μου, τα βότσαλα σχηματισμένα από το κύμα,
καθένα με τη δική του φυσιογνωμία, σαν τους ανθρώπους.
Απέραντη γαλήνη…».

«Δύο Νομπελίστες και ένα νησί»