Το σπίτι που γεννήθηκε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στις
4 Μαρτίου του 1851 δεν υπάρχει σήμερα. Πουλήθηκε και οι
αγοραστές του το κατεδάφισαν. Ο Παπαδιαμάντης μεγάλωσε
και πέθανε στο καινούριο σπίτι που έχτισε ο πατέρας του το
1860, το οποίο είναι αγροτικού τύπου, εμβαδού 75 τ.μ. και σ’
αυτό έζησε όλη η οικογένεια του παπα-Διαμαντή Εμμανουήλ,
τα 5 παιδιά του (3 κορίτσια και 2 αγόρια) και μητέρα του
Αλ. Παπαδιαμάντη, η Γκιουλώ (Αγγελικώ) Μωραΐτη-
Παπαδιαμάντη. Το σπίτι χαρακτηρίστηκε από το Υπουργείο
Πολιτισμου το 1965 ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που
χρειάζεται ειδική κρατική προστασία.
Το 1990 πραγματοποιήθηκαν εργασίες επισκευής και
στερέωσης του κτιρίου. Παραμένει διαμορφωμένο
όπως ήταν ως τις τελευταίες στιγμές του μεγάλου
διηγηματογράφου.
Σήμερα η παλιά είσοδος του σπιτιού που ήταν προς τη Δυτική πλευρά είναι κλεισμένη πια. Η είσοδος του σπιτιού έχει μεταφερθεί στην Ανατολική πλευρά, όπου οι επισκέπτες ανεβαίνουν στο σπίτι-μουσείο από μια εξωτερική ξύλινη σκάλα. Ο όροφος του σπιτιού διατηρείται ως η κατοικία του Παπαδιαμάντη με αυθεντικά έπιπλα και αντικείμενα της εποχής, ενώ το ισόγειο λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος παλαιών και νέων εκδόσεων του Παπαδιαμάντη.
Αυτό το σπίτι βρίσκεται 100 περίπου μέτρα μέσα από την ανατολική παραλία της πόλης, στο κέντρο του οικισμού της Σκιάθου, σε ένα δρομάκι πάροδο της σημερινής οδού Παπαδιαμάντη. Το σπίτι είναι ένα γενικά απλό, λιτό και απέριττο νησιώτικο σπίτι αντιπροσωπευτικό δείγμα σκιαθίτικης λαϊκής αρχιτεκτονικής, από τα ελάχιστα που διατηρούνται μέχρι σήμερα χωρίς μεταγενέστερες αλλοιώσεις και αλλαγές.
Είναι δίπατο, με ανώγι και το κατώγι του, όπως λέγονται στη γλώσσα του νησιού οι όροφοι ενός διώροφου σπιτιού. Το κατώγι του είναι ένας ανοιχτός χώρος με ένα πηγάδι στη μέση και χρησίμευε ως αποθήκη και κελάρι. Το ανώγι αποτελείται από τρία δωμάτια και ένα στενόμακρο διάδρομο-είσοδο που οδηγεί στα τρία δωμάτια και που χρησιμοποιείται επίσης ως κουζίνα. Αριστερά, καθώς μπαίνουμε είναι το δωμάτιο με το ιστορικό τζάκι του όπου περνούσε τις κρύες χειμωνιάτικες μέρες η οικογένεια του παπα-Διαμάντη. Εκεί πέρασε τις επιθανάτιες στιγμές του τον χειμώνα του 1911 ο Παπαδιαμάντης. Παντού στο χώρο βρίσκονται αντικείμενα και σκεύη του συγγραφέα. Μετά το θάνατό του, το σπίτι συνέχισε να κατοικείται από τις τρεις ανύπαντρες αδελφές του. Το μικρότερο προς τα δεξιά δωμάτιο ήταν στην αρχή παπαδικό. Εκεί ο παπάς Αδαμάντιος, ο πατέρας του Αλέξανδρου, είχε τα βιβλία και τα άμφιά του. Αργότερα, το πήρε ο Αλέξανδρος και το έκανε γραφείο και υπνοδωμάτιό του. Ήταν σωστό κελί μοναστηριού με ένα παράθυρο, ένα εντοιχισμένο ντουλαπάκι στον τοίχο και το στενό κρεβάτι του. Απέναντι ακριβώς από την είσοδο βρίσκεται το μεγαλύτερο δωμάτιο του σπιτιού, η σάλα με μοναδικό διακοσμητικό στοιχείο ένα χρωματιστό ρόμβο στο ταβάνι.